با توجه به لزوم توجه به مبحث ایمنی در پروژه های مرتبط با نفت و گاز، در این بسته آموزشی به تشریح علل ایجاد انفجار در سیستم های نصب شده در مناطق پر خطر و معرفی تجهیزات مربوطه می پردازیم.
تجهیزات ابزار دقیقی كه در مناطق خطر همچون سایتهای نفت، گاز و پتروشیمی، نصب می شوند با توجه به اینكه در این مناطق گازهای قابل انفجار به صورت دائم یا متناوب حضور دارند لازم است به گونه ای طراحی و ساخته شوند كه در زمان بهره برداری در سایت از وقوع انفجار، از طریق آزاد سازی انرژی و یا جرقه در مدارهای آنها و همچنین گرم شدن سطوح آنها ، در هنگام كار كرد عادی و یا وقوع مشكل، جلوگیری شود. این موضوع بر اساس استاندارد IEC60079-11 و یا استاندارد اروپایی EN50020 بیان شده است.
تجهیزاتی كه طبق این استاندارد طراحی می شوند تاییدیة (Intrinsically Safe ) Ex ia دریافت می كنند. با توجه به نزدیك بودن تجهیز به منطقه خطر، تجهیزات مطابق استاندارد به گونه ای طراحی می شوند كه در محدوده ولتاژ و جریان بسیار پایین كار كنند و هیچ انرژی اضافه ای در سیستم آزاد نگردد. مدارهایی هم كه این تجهیزات را به سیستم كنترل وصل می كنند باید دارای این ویژگی ها باشند
.سیستمهای كنترل كه در منطقه ایمن (Safe Area) نصب شده اند، هیچگونه حفاظتی ندارند و باید به نحوی از انتقال انرژی اضافی آنها به منطقه خطر جلوگیری شود. بدین منظور جهت جداسازی سیستم كنترل از منطقه خطر ، در مسیر سیم كشیهای اتاق كنترل و سایت ، تجهیزاتی به نام Barrier (جدا کننده) قرار می دهند. Barrier میزان انرژی كه از سمت سیستم كنترل به تجهیزات سایت انتقال می یابد را در حد ایمن نگه می دارد. و در هنگام وقوع مشكل در مدار از انتقال انرژی اضافی به مدار جلو گیری می كند. مدارهایی كه بدین شكل مورد بهره برداری قرار می گیرند را Intrinsically Safe Circuit یا مدارهای ذاتاً ایمن می نامند.
