فعالیت بسیاری از صنایع به گونه ای است كه با موادی كه احتمال انفجار آنها وجود دارد، سرو كار دارند و از این رو ماهیتی خطرناک دارند. ریسك آتش سوزی یا انفجار در زمان حمل چنین موادی نیز بالا است. این صنایع كه از آنها حرف می زنیم محدود به صنایع شیمیایی یا پتروشیمی نیستند.
تعجب كردید؟ سیلوهای ذخیره سازی مواد، کارخانه های فرآوری كه حجم بالایی از مواد پودری را حمل می کنند ،معادن ذغال سنگ، تانكرهای بزرگ نفت و ... همگی مولد و عاملی را در بر دارند كه احتمال آتش سوزی و انفجار است. مثالهای دیگری را نیز می توان مطرح کرد از جمله شركتهای تولیدی نفت و گاز، ایستگاههای توزیع مواد سوختی، كشتی های حامل محموله های مواد شیمیایی، پایانه های ذخیره سازی مواد در بنادر، مراكز نگهداری تانكرها، صنایع تولید كاغذ ،كارخانه هایی كه با گاز كار کنند و حتی پمپ های بنزین مثالهایی از این مناطق خطر هستند.
احتمال انفجار تنها به این مناطق خطر مشهور محدود نمی شود.مكانی كه به نظر به اندازه كافی بی خطر نشان می دهد مثل سیلوی گندم می تواند به عنوان منطقه ای خطرناک شناخته شود، زیرا گندم و كاه های آنها می توانند سریع مشتعل شوند . در واقع چنین اشتعالی گاهی بسیار گسترده تر از انفجار گاز است. از این رو تجهیزاتی كه گندم را در سیلوها جابه جا می كنند مثل آسانسورها و نقاله ها حجم بالای از غبار گندم را در خود دارند و به عنوان منطقه خطر دسته بندی می شوند.
فرآیند های مشابه تولیدی مثل محل بو دادن، محل کار با آرد یا تولید پنبه نیز می توانند به عنوان مناطق خطر دسته بندی شوند. در این مناطق زمینه آتش سوزی و انفجار به دلیل ماهیت موادی كه در آن است بالا می باشد و به همین دلیل به رویكردی متفاوت نسبت به مناطق صنعتی معمول نیاز دارند. اگر این مناطق به درستی شناسایی شوند و مهندسین ایمنی در آنها بكار بسته شود، مشکلات و ریسك آتش سوزی و انفجار در جنین مناطقی كاهش می یابد. در این جزوه راهی به این منظور تهیه شده است كه همانگونه كه از نامش بر می آید درباره نحوه طبقه بندی مناطق خطر شما را راهنمایی می كند.
این راهنما برای كسانی مفید است كه در مناطق خطرناک بعنوان مهندس تكنسین تجهیزات با مسئول ایمنی كار می کنند.
Safety Integrity Level یا همان SIL يک نوع اندازه گيری است که کارايی و اجرای سيستم های ايمنی را بيان می کند واساس کار آن بر حسب احتمال شکست در دستورات (PFD) می باشد و اين مقياس با يک سری اعداد تک رقمی مشخص می شوند که اين اعداد جايگزين احتمال هايی مانند 0000001/0 يا 99999/0 می شوند. درجه اعتبار سيستم ايمنی دارای چهار اندازه گيری مجزا SIL 2 ,SIL 1 ,SIL 3 ,SIL 4 مي باشد و کمتر بودن درجه اعتبار ايمنی نشانگر بالا بودن سطح ايمنی در سيستم مورد نظر می باشد و بيشتر بودن آان دليل بر شکست خوردن سيستم بخصوص در فرايند های صنايع می باشد با افزايش SIL در واقع هزينه ها و پيچيدگی های سيستم نيز افزايش می يابد در نتيجه اجرا وعملی شدن آن مقرون به صرفه نمی باشد و اگر چنانچه فرايندي دارای SIL4 باشد دارای ريسک بالاست وبايستی در طراحی ها، مانند تغيير يا حذف سيستم، فرايند را بهبود بخشند. تصور اشتباهی که در مورد SIL می باشد اينست که بطور مجزا برای کالاها يا توليدها بدست آورده می شود. ولی در واقع SIL برای محيطی تخمين زده می شود که کالا در آن توليد می شود و اين مقياس برای سيستم های کلی وجامع در نظر گرفته می شود. در نتيجه SIL خروجی يک سيستم را از لحاظ سطح ايمنی آن محاسبه می کند و موفقيت يا شکست سيستم را کمی می کند. و با اطمينان می توان درجه کاهش ريسک را درسيستم مشاهده نمود.
با توجه به اینکه سیستم های اتوماسیون صنعتی و ابزاردقیق در ارتباط تنگاتنگ با پروسه های حساس صنعتی بخصوص صنایع نفت گاز هستند، لازم است دستورالعمل ها و استانداردهای مربوط به SIL در طراحی ها لحاظ شود.
در ادامه پوستری برای دانلود قرار داده ایم که مفاهیم SIL را مطابق با استانداردهای IEC 61508 و IEC 61511 به خوبی بیان می کند.
لازم به ذکر است این پوستر توسط شرکت GM ارائه شده است.
